Tự nhiên nhớ BÁCH LÝ HỀ

 
Bách Lý Hề (tiếng Trung: 百里奚; Bǎi Lǐ Xī, ), còn được gọi là Ngũ Cổ đại phu (五羖大夫)  là một chính trị gia nổi tiếng, tướng quốc (tể tướng) của nước Tần thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc.
Giữa đường, Bách Lý Hề bỏ trốn sang đất Uyển, bị dân biên giới nước Sở bắt được và giam giữ. Tần Mục công nghe Bách Lý Hề là người hiền tài, bèn sai người sang chuộc về nước, nhưng sợ người nước Sở biết ông là người giỏi mà không cho chuộc, nên chỉ dùng năm tấm da dê để chuộc. Người nước Sở bằng lòng cho chuộc. Bách Lý Hề được về nước Tần. Năm đó ông đã hơn 70 tuổi.
*************************************************

Ngũ cổ đại phu làm tể tướng nước Tần, lúc mệt không ngồi xe, lúc nắng không che lọng, đi ở trong nước không có xe tuỳ tùng, không có người mang giáo mác hộ vệ.Công lao ghi ở sử sách, đức hạnh lưu lại đời sau. Khi Ngũ cổ đại phu chết, trai gái nước Tần chảy nước mắt, trẻ con không ca hát, người giã gạo không hò, đức của Ngũ cổ đại phu là như thế




...

Đến lúc Bách Lý Hễ làm tể tướng nước Tần, Đỗ thị đã nghe tiếng, lại hai ba lần trông thấy ngồi xe đi qua mâ không dám nhận. Bấy giờ trong dinh Bách Lý Hề cần đến người giặt thuê, Đỗ thị tình nguyện xin vào giặt, làm lụng rất chăm chỉ, người nhà đều có lòng yêu nhưng vẫn chưa lần nào được giáp mặt Bách Lý Hề

Một hôm, Bách Lý Hề ngồi Ở nhà trên, các phưừng nhạc gẩy đàn thồi sáo Ở dưới thềm ; Đỗ  thị bèn nói với người nhà rằng :
- Tôi cũng có biết âm nhạc, xin cho tôi đến dưới thềm nghe một vài bài đàn.
Ngườì nhà đưa Đỗ thị đến dưới thềm, nói chuyện với các phường nhạc. Phường nhạc bèn hỏi Đỗ thị rằng:
- Trong các nghề âm nhạc, nhà ngươi biết những thứ nào ?
Đỗ thị nói :
- Tôi biết gẩy đàn, lại biết hát nữa.
Phường nhạc liền đưa cho Đỗ thị một cây đàn cầm, Đỗ thị ồm cây đàn mà gẩy, nghe tiếng rất ai oán ! Các phường nhạc đều chịu là hay ; lại bảo Đỗ thị hát chơi một bài.
Đỗ thị nói :
- Từ khi tôi lưu lạc đến đây, chưa hề cất tiếng hát bao giờ, nay tôi muốn xin lên nhà trên, hát hầu quan tể tướng một bài.
Phường nhạc lên thưa với Bách Lý Hề, Bách Lý Hề cho lên. Đỗ thị cúi đầu khép nép rồi cất tiếng hát. Hát rằng :

“ Bách Lý Hề năm bộ da dê !
Nhớ ngày nào cùng nhau ly biệt :
Mố con gà mái ấp, thối nổi cơm gạo vàng.

 Chừ thương thì thương…
... Ngày nay giàu sang, quên ta hay sao?

"Bách Lý Hề năm bộ da dê !
Cha ăn thịt cá, con đói khóc dài ;
Chổng mặc gấm vóc, vợ giặt thuê hoài !
Chừ thương thì thương... ... Ngày nay giàu sang, quên ta hay sao?

Bách Lý Hề, năm bộ da dê !
 Nhớ ngày xưa tiễn chàng ra đi, thiếp tôi nưóc mắt chứa chan!
Tới bây chừ, thấy chàng ngồi đó, thiếp tôi ruột đứt đòi cơn! Chừ thương thì thương... Ngày nay giàu sang, quẽn ta hay sao . . ?
Bách Lý Hề nghe câu hát, lấy làm ngạc nhiên, gọi đến trước mặt mà hỏi chuyện thì hóa ra vợ mình khi trước, liền ôm lấy mà khóc òa lên một hồi lâu, rồi hỏi đến con. Đỗ thị nói:
- Nó vẫn đi săn bắn ở trong xóm.
Bách Lý Hề sai người đi triệu đến. Vợ chỗng cha con thành ra lại được sum họp cùng nhau. Tần Mục công nghe tin vợ Bách Lý Hề mới đến, sai người đem cho nghìn chung thóc và một xe vàng lụa.

(trích ĐÔNG CHU LỆT QUỐC- hồi 26)

 

Tự  nhiên nhớ đến, bỗng thấy  hay hay, viết tam toạng vài lời  để bè bạn  cùng vui

BÁCH LÝ HỀ- NĂM BỘ DA DÊ...

Một người hiền đức
Tài trí tột bực
Tâm sáng như gương…

BÁCH LÝ HỀ - NĂM BỘ DA DÊ
Da dê đắt hay là người rẻ?
Vua tôi - một trời một bể
Biết nhau bởi tấm lòng.

Phu thê - đói no trọn nghĩa
Tài thần - vời vợi khuôn trăng.
Da dê lem nhem (nếu biết dùng)đổi được Người vàng
Vàng bạc sáng choang (vung tán tàn) chỉ mua về giun đất!
Đắt rẻ bởi người, không bởi vật!!!
Bách Lý Hề - Năm bộ da dê!