NGẠN NGỮ VÀ CÁCH NGÔN DƯỠNG SINH vần N

( Cụ Bùi và Tranh chữ Đào Hoa )
Biên soạn : BÙI HÃNH CẨN; cộng tác  ĐÀO THU THỦY
Vần N

- Nấu thức ăn nhanh thì không dễ chín, nấu nước lửa to không dễ sôi.

- Nằm quá hóa ốm.

- Nặn nhọt cho hết mủ đỡ đau lần thứ hai.

- Năng đi có thể đi được mười bước xa nhưng không đi được một bước nguy hiểm.

- Năng nổ hoạt bát người khỏe mạnh, bực bực tức tức dễ đau ốm.

- Nén nhịn được câu ,dứt được một cơn giận; khoan dung một chút, thắng được một bước.

- Nếu buổi sáng không ăn thịt sống, buổi chiều không biết đau dạ dày.

- Nếu có sức khỏe sẽ có hạnh phúc.

- Nếu không muốn phiền não thì biết chắc chỗ dừng lại.

- Nếu lúc nhàn rỗi không có kế hoạch, lúc bận rộn chỉ phí sức nhiều.

- Nếu một năm ba lần hoảng hốt, thì không bệnh cũng biến thành bệnh .

- Nếu mi coi thường thầy thuốc, hãy coi thường bệnh tật.

- Nếu không tự kiêu thì xấu hổ sẽ không đến.

- Nếu sự đố kỵ là bệnh sốt thì cả loài người sẽ đau ốm.

- Nếu thời trẻ thân thể yếu sức, thì tuổi già đến không bỏ được thuốc men.

- Ngày dài thì việc nhiều, đêm dài mơ mộng nhiều.

- Ngày hôm nay cần nhớ đến ngày mai, lúc ấm áp của mùa xuân cần nhớ đến cái giá lạnh của mùa đông.

- Ngày khổ khó quên, lúc vui dễ qua.

- Ngày không thể không có mặt trời, nhà không thể không có tiếng cười.

- Ngày ngày chạy bộ, thân thể luôn khỏe.

- Ngày ngày không buồn rầu, sống bạc đầu trăm tuổi.

- Ngày ngày nghĩ giàu có cuộc sống sớm xuống mồ.

- Ngày nói vạn câu tất có câu lỡ lời.

- Ngày tháng chớ nhàn rỗi, thời gian không trở lại.

- Ngày thường chớ để trắng tay, tuổi trẻ chớ để sống uổng.

- Nghe lời dèm pha không định được phương hướng, tham ăn tục uống thương hại thân thể.

- Nghe lời nói xấu chớ bực tức, nghe lời nói hay chớ ảo tưởng.

- Nghề nghiệp làm mệt người, nhưng lại nuôi sống người.

- Nghi người thì lỡ mất bạn, nghi sự việc thì bỏ công sức.

- Nghỉ ngơi và bữa ăn làm con người béo.

- Nghĩ ngợi lung tung dễ sinh bệnh, tham lam không chán dễ sinh bệnh.

 -Nghị lực là mẹ của thành công, lao động vất vả là nguồn của hạnh phúc.

- Nghiêm minh thì đẻ con hiếu , yêu chiều thì đẻ con hư.

- Nghìn người xỉ vả không bệnh mà chết.

- Ngồi buồn không như nói một vài câu, nói chuyện phiếm không bằng làm một số việc.

- Ngồi lâu khiến người ta chán, đến luôn thì thân cũng thành sơ. 

- Ngồi lâu thì tổn hại cơ thể, vận động thì khỏe người.

- Ngồi sát nồi chảo thì nhọ, gần bọn vô lại thì lắm tai ương.

- Ngồi xuống lưng phải thẳng, đứng lên lưng cũng thẳng.

- Ngu xuẩn và chậm chạp thì kết bạn với nhau, dễ quên và lười biếng hay đi đôi với nhau.

- Ngủ ngon một đêm đáng vàng ngàn lạng.

- Ngủ nhiều sinh ra mệt mỏi.

- Ngứa cần tự gãi, việc tốt để người ta khen.

- Ngựa sợ quá thì phát bệnh, người sợ quá thì ngu đần.

- Người bạc bẽo với đất, đất bạc bẽo với người.

- Người bé nhỏ nhưng lòng dạ không ti tiện, người già tâm không già.

- Người bệnh đừng mong phép lạ, lòng dạ chết rồi thì không có thuốc chữa.

- Người bệnh hay cả nghĩ, người bận bịu hay nhiều việc.

- Người biết được mình tức là coi trọng phẩm chất của mình, người không biết được mình tức là chỉ xem trọng quần áo của mình.

- Người buồn khổ đêm dài, kẻ có trí tiếc ngày ngắn.

- Người càng ngồi càng lười , mồm càng ăn càng tham.

- Người càng nhàn càng lười, người càng ăn càng tham.

- Người cần chăm chỉ lao động, đất luôn cày bừa.

- Người cần ba bữa no, đất cần nhiều nhát cuốc.

- Người cần cù thì thu hoạch không bị đứt đoạn, người lười biếng bệnh tật quấn thân.

- Người cần tránh xa cái siêu sắc thuốc, rửa tay rồi mới ăn.

- Người cần văn hóa, núi cần xanh hóa.

- Người cần vững tâm, cây cần vỏ cứng.

- Người chăm chỉ tham việc ,người lười biếng tham chè chén.

- Người chỉ đi tìm niềm vui khoái lạc thì cuối cùng sẽ gặp được tai họa.

- Người chịu khó thì trời không phụ, ai có chí việc dễ thành .

- Người chuốc lấy họa do mồm miệng không giữ gìn.

- Người có lợi mà không thấy hại, cá mải ăn không thấy lưỡi câu.

- Người có trí tụê nuôi dưỡng được nghìn người, người có sức khỏe nuôi dưỡng được một người.

- Người cô đơn khó sinh tồn, ngựa đơn lẻ khó thuần dưỡng .

- Người cùng cực đừng nản chí, người già đừng mất trí.

- Người dấu bệnh thì chết, người dấu nợ thì khổ.

- Người dũng cảm ở nơi chiến trận, kẻ nghiện ngập ở chốn rượu chè.

- Người đi lên chỗ cao, nước chảy xuống chỗ thấp.

- Người đói bụng không nên làm cơm, người nóng tính không thể làm lãnh đạo.

-Người đói quá ăn mãi không biết no, người mà làm việc cẩn thận quá không thành việc.

- Người gầy sợ đau dạ dày, người béo sợ thân tê liệt.

- Người già cần tinh thần, người trẻ cần nói năng làm việc thận trọng vững vàng .

- Người già lắm bệnh tật, cây già lắm rễ.

- Người già nhưng tâm không già, thân nghèo nhưng chí không lùi.

- Người già sợ cảm lạnh, trẻ tuổi sợ bệnh lị.

- Người hay gây gổ thì sống cô đơn, người không tri thức làm việc vất vả.

- Người hòa thuận muôn việc vui.

- Người khỏe ngủ nhiều cũng hóa thành người bệnh, người ốm ngủ nhiều thì chóng chết.

- Người khỏe không sợ bệnh tật, người ốm bệnh coi thường người.

- Người không có khả năng không làm được việc lớn, người mà lo buồn nhiều không lộ rõ vẻ tươi c Cười.

- Người không hổ thẹn thì mặt dày, người không có bệnh thì thân thể béo tốt.

- Người không lao động thì ốm, kim không dùng sinh rỉ.

- Người không nhất thiết phải có bệnh, nhưng không thể không chăm chỉ.

- Người không suy nghĩ xa, tất sẽ gặp lo buồn gần.

- Người lạ vì cơm rượu của bạn mà tìm đến, bạn bè vì tài năng của bạn mà tìm đến.

- Người lười biến thành khó, cháo lạnh biến thành thiu.

- Người lười thì mơ mộng nhiều, kẻ lừa gạt nhiều mánh khóe.

- Người mà bực tức nhiều làm tổn hại đến tinh thần, người mà ăn nhiều tổn hại đến thân thể.

- Người mà khỏe mạnh tay chân chỉ nuôi được một miệng ăn ,người mà có tâm trí giỏi nuôi được n Nghìn miệng.

- Người mà làm nhiều thì mồ hôi lắm, người mà ham ăn lắm thì nước dãi nhiều.

- Người mà lắm mồm thì chuốc lấy thị phi, người mà trải qua buôn bán thì lời nói ngon ngọt.

- Người lắm mồm vướng vào chuyện nói lảm nhảm, người tham ăn mắc vào tội chè chén.

- Người mà không ăn qua được vị đắng thì sẽ không nếm được vị ngọt.

- Người mà mê hoặc cần biết tỉnh ngộ, người mà chìm đắm không lấy lại được.

- Người mà ngủ muộn thì khó dậy sớm, người mà ốm yếu thì khó khỏe mạnh.

- Người mà nhớ những hận thù lâu chỉ là nỗi bứt dứt không yên.

- Người mà thường xuyên làm việc thì sắc mặt hồng hào, người không chịu làm việc thì sắc mặt bủng beo.

- Người mà tự biết nhún nhường dễ cư xử với mọi người, người mà dễ hiếu thắng thì khó giao thiệp.

- Người ngu xuẩn không biết cái đáng quý của sự thông minh, người khỏe mạnh không biết sợ mắc bệnh là đau khổ.

- Người ngu xuẩn thích nghe khen ngợi, người thông minh thích nghe phê bình.

- Người nghèo cần của cải, người già cần sức khỏe.

- Người nhàn rỗi vất vả bận rộn cả trong những lúc nhàn rỗi cả đời không nhàn.

- Ngừơi nhàn sinh bệnh, đá rỗi mọc rêu.

- Người no không biết đến cái đói của người đói, người cưỡi ngựa không biết đến cái khổ của người đi bộ.

- Người sợ lười đất sợ hạn.

- Người sợ nhất là người với người nóng lạnh bất thường .

- Người sợ tuổi già khốn khó, cây sợ về già khô.

- Người ta phòng ngừa mồm miệng còn hơn là phòng nước sông to.

- Người tham ăn thì lúc nào cũng thèm ăn, người tham làm chỗ nào cũng dính tay vào.

- Người tham lợi thì hại mình, người mà thả lỏng cho dục vọng thì tàn tạ cuộc sống .

- Người thân không nói êm tai, bệnh nặng không có vị thuốc ngọt.

- Người thân và thuốc men luôn cần thiết trong lúc khó khăn .

- Người tốt biến thành người xấu rất dễ, người xấu biến thành người tốt rất khó.

- Người tốt lấy nước dập lửa, người xấu đổ dầu vào lửa.

- Người tốt lưu tên tuổi, người xấu lưu tiếng nhơ.

- Người tốt phê bình cần rửa tai lắng nghe, kẻ xấu khen ngợi cần đề cao cảnh giác.

- Người tốt sợ phạm sai lầm, người ngu sợ chết.

- Người tốt thì khó bắt chước, lời nói tốt thì  khó nghe.

- Người tốt thì nhiều bạn, ngựa tốt thì nhiều chủ.

- Người trong lúc hạnh phúc thì biết mình hạnh phúc.

- Người vì tham của mà chết, chim vì tham ăn mà chết.

- Người yếu bệnh khinh người,người khỏe người khinh bệnh.

- Nhà bếp sạch sẽ ít sinh bệnh tật.

- Nhà có một người già như có của báu.

- Nhà dột có thể sửa được tốt, gia đình mà đổ vỡ thì không thái bình.

- Nhà không quét thì bụi, mặt không rửa thì bẩn.

- Nhà nào có ánh  mặt trời thầy thuốc có thể không tới thăm.

- Nhà rộng ngủ thích, không bằng tấm lòng thảnh thơi.

- Nhà trong nhà ngoài tranh thủ quét ,cửa sổ khai thông không khí vào tinh thần khỏe mạnh .

- Nhấc vật nặng cần có sức, dạy con cần có phương pháp.

- Nhàn quá sinh bệnh, làm việc nhiều thì có bản lĩnh.

- Nhàn rỗi dong chơi thì mài mòn ý chí, cần cù phấn đấu thì tăng thêm trí tụê.

- Nhẫn nại là chiếc chìa khó mở cửa lâu đài vui vẻ.

- Nhiều suy nghĩ nhiều lo lắng không hại mà ích.

- Nhìn chén biết sức uống rượu, xem bạn bè biết phẩm chất người.

- Nhịn cái bực một buổi sáng thì tránh được cái lo trăm ngày , bớt đi chuyện suy nghĩ ban đêm kéo dài tuổi thọ trăm năm.

- Nhọt cần dao mổ, bệnh tật cần thuốc trị.

- Nhu nhược thì hiềm ít, cứng rắn dẫn đến họa nhiều.

- Những điều thực chất ở trong lòng do rượu mà thổ lộ ra, thú dữ ở trong núi do chó săn xua ra.

- Những lời ngọt ngào giải khát hơn nước mát.

- Những tiệc tùng kéo dài làm ngắn cuộc đời.

- Những thứ có thể ăn được trước tiên hãy nấu chín, những việc cần làm trước tiên hãy bàn bạc với người khác.

- Những thứ không khô không sạch ăn vào dễ sinh bệnh.

- Nín hơi chớ nín lâu đi đường chớ đi vội.

- Nói khoác chớ nghe, ân lớn chớ quên.

- Nói khoác mất uy tín, bệnh nặng mất mạng.

- Nói linh tinh dễ gây tai họa.

- Nói nhiều dễ sai lầm, tự khoe khoang dễ mắc bệnh.

- Nói nhiều dễ sai ý, ăn nhiều hại thân.

- Nói nhiều hại đến đạo đức, ăn nhiều hại đến thân thể.

- Nói những lời sáo rỗng không có người nghe, ăn nhiều thịt mỡ hỏng dạ dày.

- Nói suông thiệt hại ,ham làm ích lợi.

- Nói thật mất lòng có lợi cho việc làm, thuốc hay đắng miệng có lợi cho bệnh tật.

- Nóng quá sinh gió, vui quá hóa buồn.

- Nợ nần nhiều thì hao tổn tinh thần, tham sắc dục thì mệnh chết sớm.

- Nơi nào mà có nhiều cây hoa nơi đó có nhiều cây thuốc, nơi nào mà có nhiều người thì nơi đó có nhiều trí tụê.

- Nuôi con phòng tuổi già, tích lương thực phòng đói.

- Nuỗi dưỡng mà không dạy bảo là lỗi của bố mẹ, dạy mà không nghiêm là lỗi của thầy.

- Nuông chiều quá dễ hư hỏng.

- Nửa thúng nước dễ bắn tung tóe, người kiêu ngạo dễ khoác lác.

- Nước bẩn không uống được , miệng quan không tin được .

- Nước cạn trăm ngày biến mùi hôi thối, người nhàn trăm ngày lười biếng lộ ra .

- Nước mưa khiến cho đất đai tràn trề sức sống, lao động khiến cho mọi người tinh thần rạng rỡ.

- Nước ngừng chảy trăm ngày sinh độc, người nhàn rỗi trăm ngày sinh bệnh.