“NÕN NÀ ƠI”
của Hat Cat Diệu Sinh
Tình yêu đôi
lứa là đề tài phổ biến trong thơ, hầu như nhà thơ nào cũng có làm thơ về chủ đề
này. Thơ giúp con người diễn tả mọi cảm xúc trong yêu đương như nhớ thương, đợi
chờ hò hẹn, hờn dỗi, hạnh phúc, khổ đau, chia ly… nhưng cảm xúc của những
phút thăng hoa trong tình yêu vợ chồng thì rất ít nhà thơ chạm tới, bởi đó là
một chủ đề khó. Cái khó ở chỗ người ta thường định kiến về chuyện chăn gối là
thô, là tục, là thấp kém, là cần che đậy dấu diếm,… Vậy mà nhà thơ Hạt Cát đã
làm thơ về chủ đề ấy, bài NÕN NÀ ƠI vượt qua được định kiến khi nói về cái tình
chăn gối vợ chồng, mang đến cho ta những ý thơ đẹp đẽ chân thực và đầy
chất thi ca.
Vào một buổi
sáng lang thang Facebook trong khi đợi đến tiết dạy, tôi đọc bài thơ NÕN NÀ ƠI
của Hạt Cát và cảm thấy rất thú vị. Hôm nay ngày hè rảnh rỗi, tôi chia sẻ điều
thú vị đó cùng các bạn. Trước hết giới thiệu với các bạn nội dung bài thơ NÕN
NÀ ƠI (Xem ở link: https://www.facebook.com/hat.cat.92/posts/626099877525140…)
Ở khổ thơ
đầu: “Nõn nà là nõn nà ơi!
Khuya đêm ai
hứng sương lơi búp trà?
Khum tay nhẹ
vợt hương hoa.
Trái là mật
ngọt, phải là nhuỵ thơm.
Khẽ khàng
xuân ấp nụ hôn
Nồng nàn
xuân riết vòng ôm nồng nàn.
Tác giả
chẳng nói đến một nhân vật nào, tuy nhiên chỉ qua câu cảm thán, nhẹ nhàng như
hơi thở “Nõn nà là nõn nà ơi!”, liền sau đó là câu hỏi dịu dàng: “Khuya
đêm ai hứng sương lơi búp trà?” ta thấy có hai người nam nữ đang yêu, rất
dịu dàng thì thầm cùng nhau. Trong khung cảnh khuya đêm, sương rơi nhẹ trên búp
hoa trà tỏa hương thanh khiết, hai người yêu nhau đến bên nhau thật là tự
nhiên, trao cho nhau những nồng nàn, dịu ngọt của tình yêu: “Khẽ khàng xuân
ấp nụ hôn - Nồng nàn xuân riết vòng ôm nồng nàn”. Lối ẩn dụ tu từ
trong hai câu này thật đặc sắc, rõ ràng chẳng phải mùa xuân đang “khẽ khàng
hôn” và “nồng nàn ôm” một ai, hiểu như thế ta thấy
ngay sự vô lí. Ở đây từ “xuân” là chỉ hai người yêu bên nhau,
tình yêu đã làm cho họ thành mùa xuân của nhau trong đêm yêu. Cỏ cây dâng hương
thơm vị ngọt cho đêm tình yêu, hay tình yêu của họ mang hương thơm vị ngọt cho
cỏ cây thì không thể phân biệt được nữa, chỉ còn lại: “nồng nàn xuân
riết vòng ôm nồng nàn”.
Hai câu thơ
tiếp theo là lời thủ thỉ trao gửi yêu đương, tâm tình nhớ thương của người nam
nói với người nữ:
“Mùa tàn. Tình vẫn chửa tàn
Mộng mơ xuân
vẫn bàn hoàn bóng ai”
Tác giả đã
rất khéo léo khi diễn tả sự tinh tế của người phụ nữ ở chỗ nàng đền đáp lại tâm
tình của chàng trai không bằng lời nói, mà bằng dáng vẻ yêu kiều, quyến rũ, trẻ
trung, gợi tình:
“Mịn mềm
buông lọn tóc mai
Mọng xuân
yếm thắm hoa cài tuyết lê”
Trong bốn
câu trên, cũng vẫn với biện pháp ẩn dụ tác giả dùng từ “xuân” lúc là chàng, lúc
lại là nàng rất tài tình. Tác giả cho nhân vật nam dùng từ “xuân” để xưng hô
với người yêu: “Mùa tàn. Tình vẫn chửa tàn. Mộng mơ xuân vẫn bàn hoàn bóng
ai”nghĩa là chàng nói với nàng: “ngày tháng trôi qua anh vẫn hoài yêu và nhớ
em”, còn câu: “Mọng xuân yếm thắm hoa cài tuyết lê” thì đích thị là
cử chỉ dáng diệu của nàng, không thể lẫn lộn.
Tác giả diễn
tả cuộc yêu đương mê đắm, cuồng si chỉ có hai người biết:
Nụ yêu đắm
đuối đê mê
Chốn đào
nguyên má môi kề má môi!
Yêu cho lật
đất, sụt giời
Cho tương tư
rối bời bời áo khăn.
Bằng lời thơ
tự nhiên phóng khoáng, tả thực nhưng không thô bởi cách dùng từ độc đáo, biện pháp
tu từ ẩn dụ được sử dụng tinh tế, những “nụ yêu”, “má môi kề má môi”,
hoặc cho đến đỉnh cao của các cung bậc cảm xúc yêu đương: “ Yêu cho lật đất, sụt giời,
Cho tương tư rối bời bời áo khăn”, làm cho người đọc sẽ liên tưởng
chuyện gối chăn, tác giả tả rất thật nhưng vẫn cứ tự nhiên, cứ đẹp đẽ ngời ngời
vẻ đẹp phồn sinh mà tạo hóa đã đem đến cho cuộc sống lứa đôi. Hạt Cát đã rất
tài tình viết những vần thơ vượt qua được định kiến mà người đời vẫn thường
nhìn nhận về cuộc yêu là thú vui xác thịt, là thô tục. Hạt Cát phải có tài thơ
thiên phú mới xử lí được tình huống này hay đến vậy, vẻ đẹp phồn thực được khắc
họa thanh thoát bởi ngôn từ đặc sắc, nâng cánh cho cảm xúc thăng hoa đến vậy. Đọc
thơ Hạt Cát tả vợ chồng chăn gối, tôi bất giác nhớ đến nữ thi nhân Hồ Xuân
Hương, bà cũng có những tuyệt bút khiến người đọc liên tưởng đến vẻ đẹp phồn
thực của Thiếu nữ ngủ ngày: “Đôi gò bồng đảo sương còn
ngậm. Một lạch đào nguyên suối chửa thông”.
Người ta
thường nói đến vẻ đẹp trong quan hệ tình cảm là: “ sống có tình, có nghĩa”. Sau
khi “yêu cho lật đất, sụt giời”, hai người nam nữ đã nghĩ gì về nhau, ta hãy
đọc tiếp bốn câu thơ tiếp theo để thấy nét đẹp nhân văn trong đoạn kết. Ân tình
hẹn thề thủy chung họ giành cho nhau, hứa hẹn mở ra cái kết có hậu, tình nghĩa
bền lâu :
Là duyên là nợ vạn năm,
Là tơ vương rút ruột tằm chuốt tơ.
Là xưa đợi, là mai chờ...
Là muôn kiếp dệt áng thơ tặng tình.
Dư vị của
cuộc yêu còn theo mãi trong kí ức:
Nõn nà dáng, nõn nà hình.
Xuân tình trong vắt ngọt lành hương
mây
Nõn nà tỉnh, nõn nà say
Vòng tay bỏng rát vòng tay lửa bồng.
Khát khao tình ém đáy lòng...
Nõn nà nhé!
Đợi tương phùng một mai!
Một điều độc
đáo phải nói đến trong bài thơ là tác giả cho người nam gọi người nữ bằng từ
NÕN NÀ, như người ta hay gọi người yêu âu yếm là “mèo con”, “honey”….. Ta hãy
tìm hiểu về “nõn nà” trong dân gian Việt Nam. Tôi đã đọc được bài “Nõ (nõn)
nường _ An Chi (KTNN 224, ngày 10-10-1996)” – link http://tunguyenhoc.blogspot.com/…/no-non-nuong-chi-ktnn-224…,
xin trích nội dung sau “Trong tiếng Việt, âm xưa của noãn là nõn. Nghĩa gốc của
từ này trong tiếng Việt có xê dịch một tí so với nghĩa của nguyên từ trong
tiếng Hán; nõn là dương vật như đã được ghi nhận trong Từ điển tiếng Việt do
Văn Tân chủ biên, tại mục “nõn nường”: “Từ chỉ vật làm bằng gỗ, tượng trưng cho
dương vật (nõn) và âm hộ (nường) do nhân dân ở miền Dị-nậu và Khúc-lạc
(Phú-thọ) xưa làm ra để rước thần; khi rước, những người khiêng kiệu vừa đi vừa
hát: Ba mươi sáu cái nõn nường, Cái để đầu giường cái để đầu tay. Khi kiệu đến
chỗ thờ thần, người ta tung nõn và nường cho mọi người cướp; con trai cướp được
nường, con gái cướp được nõn là điềm tốt”. Do vậy khi ghép chung thành NÕN NÀ
để gọi người yêu trong cuộc yêu thì thật là thông minh, gợi tình, quyến
rũ.
Đọc đến đây
ta cảm nhận được một tứ thơ độc đáo: hai người nam nữ trao gửi yêu thương, cả
hai cùng toát lên vẻ nồng nàn dâng hiến, mỗi giới một vẻ, tuy hai mà một, tuy
một mà hai, người nam chủ động, người nữ giấu vẻ quyến rũ trong cái e lệ kín
đáo. Đó là VẺ ĐẸP XƯA trong thể hiện tình yêu trai gái của người Việt ta, đặc
biệt là ở người nữ, nàng yêu đó, thương đó, say đắm đó, mà lại e ấp thẹn thùng,
vẻ quyến rũ rất đàn bà Việt Nam. Bài thơ viết bằng thể thơ lục bát gần gũi,
nhịp thơ linh hoạt để diễn tả tình cảm phù hợp với phát triển tâm lí tình cảm
nhân vật, khi chậm rãi theo nhịp 2-2-2: “Khuya đêm/ ai hứng/ sương lơi/ búp
trà?. Khum tay/ nhẹ vợt/ hương hoa. Trái là/ mật ngọt, phải là/ nhuỵ thơm”; lúc
nhanh câu 6 chữ nhịp 2-4, câu tám chữ nhịp 2-2-4: “Mùa tàn/ Tình vẫn chửa tàn;
Mộng mơ/ xuân vẫn/ bàn hoàn bóng ai”; hoặc “Mịn mềm/ buông lọn tóc mai; Mọng
xuân/ yếm thắm/ hoa cài tuyết lê”….
Ngoài nghệ
thuật dùng ngôn ngữ rất tài tình trong thơ tình của Hạt Cát như đã minh họa qua
2 bài thơ “Bến song xưa” và “Nõn nà ơi”, ta có thể thấy Hạt Cát đã cho nhân vật
trữ tình trong thơ của mình dù chia xa hay mãi bên nhau đều hướng tới tính nhân
văn, chan chứa tình người.
Tác giả Đỗ
Thị Xuân Lan ( Lúa Bông ) gửi bài
==========================================
NÕN NÀ ƠI,
Nõn nà là nõn
nà ơi!|
Khuya đêm ai
hứng sương lơi búp trà?
Khum tay nhẹ
vợt hương hoa
Trái là mật
ngọt, phải là nhuỵ thơm.
Khẽ khàng xuân
ấp nụ hôn
Nồng nàn xuân
riết vòng ôm nồng nàn.
Mùa tàn. Tình
vẫn chửa tàn
Mộng mơ xuân
vẫn bàn hoàn bóng ai
Mịn mềm buông
lọn tóc mai
Mọng xuân yếm
thắm hoa cài tuyết lê.
Nụ yêu đắm đuối đê mê
Chốn đào
nguyên má môi kề má môi!
Yêu cho lật
đất, sụt giời
Cho tương tư
rối bời bời áo khăn.
Là duyên là nợ
vạn năm
Là tơ vương rút ruột tằm chuốt tơ
Là xưa đợi, là mai chờ
Là muôn kiếp dệt áng thơ tặng tình.
Nõn nà dáng, nõn nà hình
Xuân tình
trong vắt ngọt lành hương mây
Nõn nà tỉnh,
nõn nà say
Vòng tay bỏng
rát vòng tay lửa bồng.
Khát khao tình
ém đáy lòng
..Nõn nà nhé!
Đợi tương
phùng một mai!
12 / 03 / 2015
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét